Wat is dit: een kei van een monument of een monument van een kei? Beide? We kennen in Nederland meer monumentale keien: Drachten, Amersfoort, Ugchelen, bijvoorbeeld. Maar de ‘Blauwe Steen’ is een rijksmonument. Er zit dus een verhaal aan vast.
De steen is hier in de voorlaatste ijstijd terechtgekomen, zo’n 150.000 jaar geleden. Hij is dus nog veel ouder. Maar menselijke bemoeienis maakte hem pas tot een monument. Daarover zijn verschillende verhalen in omloop. Zoals dat over monnik Boudewijn van het klooster van Smalle Ee. Op de steen zittend, kreeg hij aan het einde van zijn leven een visioen over een heldhaftige, gewonnen strijd tegen een vijand. Dat visioen betrof dan de inval in 1672 van een groep plunderende soldaten van ‘Bommen Berend’. De opvallend diepe krassen in de steen zouden ontstaan zijn door sabelhouwen van de Münsterse soldaten.
Een schitterend verhaal, maar de meest plausibele verklaring is dat de kei – al vóór 1664 – als grenssteen tussen Oudega en Nijega fungeerde, terwijl de inkepingen waarschijnlijk gletsjerkrassen zijn.